Ekonomide Fahiş Fiyatlar: Türleri, Sebepleri ve Çözüm Önerileri Prof. Dr. Mehmet Hasan Eken Bir ekonomide fahiş fiyat olur mu? Buna net ve kesin cevap vereyim. Evet olur. Hem de alası olur. Hem düşük DÜŞÜK FAHİŞ fiyat olur, hem de YÜKSEK FAHİŞ fiyat olur. Nasıl mı? Gelin beraber bakalım. Bir ekonomide alınıp satılabilecek mal ya da […]
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ BİRİNCİ BÖLÜM: SORUNLAR Sorun 1: Üretim Ve Kapasite Kullanım Oranı Türkiye’de acilen çözülmesi gereken birinci sorun üretim ve kapasite kullanım oranındaki düşüş sorunudur. Türkiye’de kapasite kullanım oranı 2000 krizi sonrası %71,6’ya gerilemiş olmakla beraber, alınan tedbirler ve uygulamaya konulan “güçlü ekonomiye geçiş programı” sonrası hızla yükselerek %81,5 düzeyine yükselmiş […]
Finansal Ekonomi Açısından Yatırım Projelerine Verilen Teşvik ve Garantiler Ekonomiyi üç ayaklı bir masa olarak düşünelim. Bu masanın birinci ayağı üretim, ikinci ayağı bölüşüm ve üçüncü ayağı da tüketimdir. Üretim bacağını oluşturan yine üç unsur bulunmaktadır. Bunlar da sırasıyla emek, sermaye ve doğadır.[1] Üç üretim faktöründen birisi olan sermaye doğayı satın alıp ya da kiralayarak […]
VERİMLİLİK VE GİRDİ ÇIKTI ANALİZİ Firmalar her zaman ne kadar verimli çalıştıklarını merak etmişlerdir. Çünkü verimli olmak kar, piyasa payı ve başarı demektir. Geleneksel olarak firmalar verimliliklerini ölçmek için çoğunlukla rasyo analizleri kullanmışlardır. Rasyo analizlerinde de kendi verilerini sektör ve/veya rakiplerle karşılaştırmışlardır. Rasyo analizi tek başına çok şey söylemekle beraber, firmaların tam manasıyla verimliliklerini ölçmemekte, […]
CDS Neden Önemli CDS’lerin (Kredi Temerrüt Takası) seviyesi kredilerin alacaklı tarafından sigortalanması isteğine bağlı olarak hareket eder. Alacaklı vereceği kredinin sigortalanmasını talep ediyorsa borçlunun riskinin (krediyi ödememe ihtimalinin) yükseldiğini düşünüyordur. Bu durumda bu sigorta hizmetini veren kurumun talep edeceği risk primi de yükselir. Tersi durumda bu prim düşecektir. Tabii sigortalama talebi esas olarak ülkenin kredi […]
SWAP, futures, option, forward gibi türev ürünler para otoritelerinin temkinli yaklaştıkları ürünlerdir. Bu tür ürünler para otoritelerinin temel amaçlarına pek hizmet etmemekte ve doğalarına terstir. Esas olarak klasik para piyasası araçları ile yerel paranın değeri korunmaya çalışılmaktadır. Eğer bir merkez bankası aşırı derecede türev ürünler ile haşır neşir olmaya başlamışsa piyasa oyuncuları o merkez bankasının […]
Türkiye’de son zamanlarda yatırım bankalarında çalışan ekonomistlerin bakış açılarıyla serbest ekonomistlerin perspektifleri arasında derin farklılıklar oluşmaya başlamıştır. Yatırım bankası ekonomistleri koro halinde Türkiye ekonomisinin iyi yolda olduğunu, büyüdüğünü, geliştiğini ifade ederlerken, toplumun bakış açısını yansıtan ve “toplum ekonomistleri” olarak tanımlanabilecek serbest ekonomistler ise, büyümenin istihdam yaratmadığının, ödenen yüksek reel faizin Türkiye’nin kazanımlarını yok ettiğinin, gelir […]
Kıdem Tazminatı Üzerine Son yıllarda Kıdem Tazminatı ile ilgili olarak işçi-işveren ve kamu açısından kamuoyunda tartışma yaşanmaktadır. Kıdem tazminatı işçiler tarafından bir hak olarak görülmekteyken “bazı” işveren kesimleri tarafından da bir sorun olarak görülmektedir. Bu çerçevede zaman zaman “kıdem tazminatı sorununun” çözümü için “nafile” görüşmeler yapılmakta ve bir sonuca ulaşılamamaktadır. Kıdem tazminatı ile ilgili yapılan […]
Açık Bankacılık (Open Banking) Bilindiği üzere bankacılık esas olarak güven ve gizlilik üzerine kurulu bir müessesedir. Siz güven duyduğunuz için paranızı bankaya emanet edersiniz (mevduat hesabı açarsınız) ya da ihtiyaç duyduğunuz krediyi sürekli olduğuna inandığınız bankacılık sisteminden temin edersiniz. Bu çift yönlü ilişkinin süresi uzadıkça bankacılık sisteminde sizin parasal faaliyetlerinize ilişkin kişisel (bireysel ya da […]
İstanbul Yaklaşımı Yeniden Türkiye ekonomisinin çok önemli yapısal sorunları var. Bir çırpıda bu sorunlara örnek vermek gerekirse şöyle sıralamak mümkündür. (1) Yetersiz tasarruf oranı, (2) bozulmuş demokratik hukuk sistemi (11. Kalkınma planında da bunun altı çizilmekte), (3) yerel kaynaklara dayalı üretimi bozan ithalata dayalı üretim yapısı, (4) uygulanan hatalı ekonomi politikaları (yüksek faiz-düşük kur politikası […]